Szkoła Podstawowa nr 4 w Dębicy

LOGOPEDA wyjaśnia, że oddech ma znaczenie

Oddychanie to jedna z najważniejszych funkcji życiowych człowieka. Ćwiczenia oddechowe stanowią bardzo ważną część terapii logopedycznej, gdyż mowa i oddech to czynności ze sobą ściśle powiązane. To, jak oddychają dzieci, wpływa na to, jak mówią, a prawidłowe oddychanie stymuluje nie tylko ich rozwój, ale często decyduje także o zdrowiu.

Oddychanie nosem pozwala na:

- prawidłowy rozwój zgryzu,

- prawidłową pozycję spoczynkową języka i dojrzały typ połykania,

- wykształcenie prawidłowego napięcia mięśniowego twarzy,

- dotlenienie organizmu.

Jak dochodzi do nieprawidłowego oddychania?

Do zmiany toru oddechowego u prawidłowo rozwijających się dzieci dochodzi najczęściej już w wieku niemowlęcym, podczas pojawienia się pierwszej infekcji związanej z niedrożnością nosa. Katar lub sapka (bardzo ciężkie oddychanie) zmusza dziecko do oddychania torem ustnym. U dzieci, których mięśnie szczególnie w obrębie żuchwy są wiotkie, dość szybko utrwala się oddychanie torem ustnym i pomimo, ustania stanu chorobowego, dysfunkcja oddechu nie mija samoistnie.

 Powody złego oddechu:

- skrócone wędzidełko (języka, wargi górnej),

- obniżone napięcie mięśniowe,

- wady postawy,

- przerośnięte migdały, alergie,

- krzywa przegroda nosowa, polipy,

- przedłużające się lub częste infekcje górnych dróg oddechowych

 Gdy oddychamy ustami utrzymuje się:

- nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, infantylne połykanie,

- brak kontroli saliwacyjnej (ślinienie),

- spierzchnięte, czerwone usta,

- próchnica, tendencja do odkładania się kamienia i do chorób dziąseł,

- nosowanie ,

- częste infekcje,

- zmęczone, podkrążone oczy,

- zmęczenie i rozdrażnienie (niedotlenienie!).

Dzieci, które oddychają przez usta mają problem z pionizacją języka. Podczas artykulacji język nie zmienia swojej pozycji i nie unosi się ku górze.

Wynikiem tego jest:
– międzyzębowa realizacja głosek t, d, n ,s, z ,c, dz.
– nieprawidłowa realizacja głosek wargowych p, b, m i ich zmiękczeń oraz głoski r, l,
– nieczysta wymowa głosek szeregu ciszącego i szumiącego
– skutkuje krótką fazą wdechową i wydechową oraz odpowiada za ograniczoną pracę i niską sprawnością przepony – dziecko mówi szybko, często dobierając powietrze w czasie wypowiedzi, niezgodnie z pauzą logiczną. Taki sposób mówienia może być jednym z czynników utrwalających niepłynność mowy

 Jakie są cele ćwiczeń oddechowych?

Nauka i utrwalanie prawidłowego toru oddechowego: wyrobienie umiejętności szybkiego, pełnego wdechu i wydłużonej fazy wydechowej, odróżnienie fazy wdechu i wydechu, poszerzenie zasobu wydychanego powietrza wzmocnienie mięśni biorących udział w oddychaniu, dostosowanie długości wydechu do czasu trwania wypowiedzi, zsynchronizowanie pauz oddechowych z treścią wypowiedzi.

Gdzie szukać pomocy w przypadku nieprawidłowości w oddychaniu?

Bardzo ważne jest, aby w przypadku zauważenia nieprawidłowego sposobu oddychania u dziecka udzielić mu szybkiej pomocy. W zwalczaniu przyczyn nawykowego oddychania torem ustnym mogą pomóc laryngolog i alergolog. We wzmocnieniu mięśnia okrężnego warg, a także wypracowaniu prawidłowej pozycji spoczynkowej języka i jego spionizowaniu pomoże logopeda. Przydatna może okazać się również konsultacja ortodontyczna.